Του Νίκου Ε. Ηγουμενίδη*
Πριν λίγες μέρες έγκριτη κυριακάτικη εφημερίδα προειδοποιούσε σχετικά με το βασικό αίτημα των αγροτών για το ετήσιο ακατάσχετο των ενισχύσεων: «Σύμφωνα με πληροφορίες, το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης έχει ήδη αποστείλει τη σχετική τροπολογία στο υπουργείο Οικονομικών, το οποίο όχι μόνο διατηρεί επιφυλάξεις, καθώς δεν υπάρχει καμία τεκμηρίωση παρά μόνον ότι θα βοηθήσει στην αύξηση της αγροτικής παραγωγής, αλλά υποστηρίζει ότι θα «κοπεί» από τους δανειστές» («Καθημερινή», 16 Δεκ 2018).
Παράλληλα, πριν από περίπου μια εβδομάδα, ένα παραπολιτικό σχόλιο έγκριτης εφημερίδας της Κρήτης «εγκαλούσε» τους βουλευτές της Κρήτης γιατί έχουν «αδρανοποιηθεί» ενώ ένας άλλος βουλευτής της Κυβέρνησης τα κατάφερε με τροπολογία που «πέρασε», «πετυχαίνοντας» το ακατάσχετο για τις αγροτικές επιδοτήσεις στο νομό του.
Τι κρύβεται πίσω από τα παραπάνω; Σε ό,τι αφορά την δεύτερη περίπτωση, κρύβεται η πολύ ορθή νομοθετική ρύθμιση – με τη βουλευτική τροπολογία του έγκριτου νομικού και πρώην Υπουργού Δικαιοσύνης Σταύρου Κοντονή –, η οποία βασίστηκε στο πραγματικό έκτακτο γεγονός του σεισμού που σημειώθηκε στη Ζάκυνθο – ευτυχώς χωρίς ανθρώπινες απώλειες.
Στην πρώτη περίπτωση, αυτό που δεν ειπώθηκε ήταν κάτι διαφορετικό και που τεχνηέντως υποτιμήθηκε, αν δεν αποσιωπήθηκε: Η δυνατότητα της χώρας να νομοθετεί χωρίς τους δανειστές.
Όχι απλά η τροπολογία δεν κόπηκε από τους δανειστές, αλλά ενσωματώθηκε σε νομοσχέδιο που ψηφίζεται σήμερα ως ώριμο τέκνο μιας κοινωνικής αναγκαιότητας. Η νομοθετική ρύθμιση ήρθε μάλιστα πριν κατατεθούν οι ενισχύσεις και πριν ενεργοποιηθούν οι τραπεζικοί μηχανισμοί κατάσχεσης των ποσών που αφορούν στην αγροτική παραγωγή.
Όσο κι αν επίσης αποσιωπήθηκε, για αυτόν ακριβώς το λόγο είχαμε εδώ και καιρό κινητοποιηθεί – και εγώ προσωπικά δημοσίως – ώστε, ακόμη και με τροπολογία της τελευταίας στιγμής, η νομοθετική διάταξη να μην είναι γράμμα κενό, αλλά να έχει πραγματικό αντίκρισμα.
Αν και ήμασταν σε γνώση όλων των ενεργειών του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης – στον οποίο και οφείλονται τα πραγματικά εύσημα και ο οποίος δεν είχε καμία επιφύλαξη- με δημόσιες δηλώσεις κινηθήκαμε μέχρι και την τελευταία στιγμή για να γίνει το δίκαιο πράξη και οι υπηρεσιακοί μηχανισμοί να κινηθούν ακόμη ταχύτερα: «Επισημαίνεται η ανάγκη επιτάχυνσης κατάθεσης ρητής διάταξης νόμου που να προστατεύει τους αγρότες και να κατοχυρώνει την ουσιαστική καθιέρωση του ακατάσχετου των αγροτικών επιδοτήσεων, έτσι ώστε να προστατεύεται τόσο ο αγρότης όσο και η αγροτική παραγωγή» (18 Δεκ 2018).
Έχει σημασία όμως να δούμε σήμερα τι τροποποιεί η νέα διάταξη, καθώς πάτημα στις κατασχέσεις έβρισκε μέχρι τώρα ένα νομικό «παράδοξο». Είναι χαρακτηριστική διάταξη του Κ.Πολ.Δ. που ορίζει ότι «εξαιρούνται από την κατάσχεση κάθε είδους κοινοτικές ενισχύσεις ή επιδοτήσεις στα χέρια του ΟΠΕΚΕΠΕ μέχρι την κατάθεση του στον τραπεζικό λογαριασμό των δικαιούχων». Με άλλα λόγια, μόλις κατατεθεί το ποσό – που υπερβαίνει το θεσπισμένο ακατάσχετο των 1.250 ευρώ – και υπάρχουν οφειλές, ενεργοποιείται αυτόματα η διαδικασία του «παγώματος» του λογαριασμού.
Ευτυχώς το «παράδοξο» αυτό αίρεται και αποκαθίσταται η λογική: Οι αγροτικές επιδοτήσεις δεν θα υπόκεινται σε κανενός είδους παρακράτηση και δεν θα συμψηφίζονται με οφειλές προς το Δημόσιο και οποιονδήποτε φορέα του δημόσιου τομέα, καθώς και προς τους ασφαλιστικούς οργανισμούς, μέχρι 7.500 ευρώ ετησίως.
Αξίζει όμως να ειπωθεί και ο λόγος που γίνεται αυτό και σε όλη την επικράτεια – πέρα από τους έκτακτους λόγους: Γιατί η παρακράτησή ή ο συμψηφισμός με τυχόν υφιστάμενες οφειλές προς το δημόσιο «μπορεί αφενός να στερήσουν από τους δικαιούχους τη δυνατότητα να συνεχίσουν την αγροτική οικονομική τους δραστηριότητα και αφετέρου να δυσχεράνουν σημαντικά την άσκηση της βιοποριστικής τους δράσης», όπως εξηγεί η νέα νομοθετική ρύθμιση.
Πέρα από την ουσιαστική και πραγματική διευθέτηση ενός αιτήματος μιας μεγάλης κοινωνικής και παραγωγικής ομάδας της χώρας υπάρχει και κάτι ακόμη: Η ανάγκη των ευρύτερων προοδευτικών δυνάμεων να ενωθούν με το δεδομένο ότι πλέον η χώρα μπορεί να λειτουργεί και με τις δικές της δυνάμεις.
*Νίκος Ε. Ηγουμενίδης, βουλευτής Νομού Ηρακλείου – ΣΥΡΙΖΑ
